ویژگی‌های فرش اصفهان
در مورد فرش اصفهان و ویژگی های آن بیشتر بدانیم.در زمان پادشاهان صفوی و با انتقال پايتخت به اصفهان، دوران طلايی شكوه و جلال اين شهر آغاز گرديد. ايجاد بناهایی هنرمندانه، گسترش مدارس، ساخت و احداث مساجد و بازارها و همچنین حمايت بی‌دريغ از صنعتگران و هنرمندان در دوران شاهان اوليه‌‌ی صفوی، این شهر را به جایگاهی والا و شهرتی جهانی رساند. بازتاب این شکوفایی به خوبی در هنر اصفهان از جمله فرشبافی این شهر تا به کنون پیداست.
در مقاله‌ی پیش رو برآنیم که توصیفی اجمالی از فرش اصفهان به شما ارائه دهیم:
طرح و نقش فرش اصفهان
قالیبافی اصفهان، با اتّكا بر هنر اصيل و سنّتی ايران، با استفاده از طرح‌های اسليمی، خطایی و گل‌های شاه‌عباسی كه الهام گرفته از اماكن تاريخی اين شهر هستند، از جایگاه شایسته‌ای در ميان بافت‌های شهرهای دیگر ایران، برخوردار است. با کمی تامّل، به خوبی می‌توان انعکاسی از گنبد لاجوردی مسجدِ امام و مسجد شيخ لطف‌الله، بناهای عالی قاپو، چهل ستون و هشت بهشت را در طرح و نقش و رنگ فرش اصفهان مشاهده کرد. امروزه بيشتر نقش قالی‌های جديد اصفهان را طرح‌های لچك و ترنج تشكيل می‌دهند. اسليمی‌هایی كه مستقل از ترنج مركزی با دَوَران شاخ‌های خميده‌شان و گردش آن‌ها به دور مداليون مركزی، گل‌های شاه عباسی را در بر می‌گيرند. ويژگی خاصّی که در اكثر فرش‌های اصفهان، جلب توجه می‌كند، رعايت قرينه‌گذاری گل‌هاست. از جمله طرح‌های مورد استفاده در فرش اصفهان می‌توان: طرح سجّاده‌ای، محرابی ستوندار، درختی و شكارگاهی را نام برد.
رنگهای مورد استفاده در فرش اصفهان
رنگ آميزی مخصوصی كه در فرش‌های اصفهان وجود دارد، به راحتی اين فرش‌ها را از فرش‌های شهرهای دیگر، متمايز می‌كند. در فرش‌های اصفهان، حداقل ۱۲ رنگ و تابع رنگ استفاده مي‌شود. در اكثر این فرش‌ها، رنگهای سرد، نسبت به رنگهای گرم، كاربرد بيشتری دارد. از رنگهای پرکاربرد در این فرش‌ها می‌توان به رنگهای کرم، سرمه ای، انواع رنگهای آبي ( آبی روشن، فيروزه‌ای، ماستي و الماسي )، انواع رنگهای خاکی ( خاكی روشن، متوسط، بادامی، اصفهانی، خاكی سير )، سبز كاشان، سبز سير، بژ صورتي و لاكی اشاره کرد. نکته‌ی قابل ذکر دیگر این‌که، در فرش اصفهان، اصولاً رنگ حاشيه و ترنج را يكي مي گيرند يا هم خانواده مي بافند و رنگ لچك را رنگي انتخاب مي كنند كه يك ارتباط بين زمينه و حاشيه برقرار کند. . نكته‌ی قابل توجهی دیگر این‌كه، همیشه قرينه‌گذاری، هماهنگی و پخشِ رنگ، يكدست و به وضوح ديده میشود و نهایتا ترکیب رنگ فرش به گونه‌ایست که بيننده با يك نظر، زادگاه فرش را به درستی تشخيص می‌دهد.
ابزارهای بافت فرش اصفهان
فرش‌های اصفهان که عموما با دست بافته می‌شوند با تيغ بریده می‌شوند؛ دفتين‌ها و قيچي‌ها فارسی هستند و هر چه تيغه‌ی قيچی، پهن‌تر باشد، الياف را كوتاه‌تر می‌چيند و فرش ظريفت‌تر میشود. دار قالیِ مورد استفاده در اصفهان و توابع آن نیز، از نوع عمودی است. از ویژگی‌های متفاوت این نوع دار، چوب ديگری است به نام پلّه پيچ كه از ميان نخ‌های چلّه‌ی پايينی عبور می‌كند و به‌وسيله‌ی سيم‌های فلزی به زيرِ دار متّصل میشود..
طرّاحان و بافندگان معروف فرش اصفهان
اصفهان خاستگاه هنرمندی زیادی در عرصه‌ی فرشبافی بوده است از جمله: عیسی بهادری که از هنرمندان برجسته‌ی طرّاحی فرش اصفهان است. وی به مدّت ۳۰ سال، شاگردان زیادی را در رشته های هنرهای تزئینی به ویژه در نقّاشی، تذهیب و نقش قالی تربیت كرد و در این ضمن، طرح‌های بسیار جالبی را به مجموعه طرح‌های ایرانی افزود. از جمله‌ی معروفترین شاگردان وی می‌توان از محمود فرشچیان نام برد. از دیگر طرّاحان بنام فرش اصفهان ارمد ارچنگ است که از وی طرح‌های چشم‌نواز و زیبایی در نقش قالی به یادگار مانده‌است. از شاگردان با استعداد این هنرمند، به نام‌های عباس كرباسیون و رحمت‌الله شادمان، در ادامه‌ی كار استاد، هم اكنون به كار طرّاحی در اصفهان اشتغال دارند
از دیگر طرّاحان و بافندگان فرش اصفهان می‌توان به آقايان صيرفيان، صفرزاده، حقيقی، ميرزاامامی، حسن و عبّاس دردَشتي، دكتر حكمت‌نژاد، عصاچی، نقش‌بند، مهدی ایی، كام‌خواه، داوری، مكاری، ماهانی، تاجی، ذوالفقاری، جعفر رشتیان و البته به حسین مصور الملكی از نقاشان مشهور نقش قالی اصفهان اشاره نمود.
گفتنی است که قالی‌های اصفهان، امروزه عمدتا در مراكزی از جمله نجف آباد، فلاورجان، قمشه ( شهرضا )، گلپايگان، نائين، اردستان، نطنز، كاشان و خوانسار توليد می‌شوند.
منبع:سایت فرش کاشان