فرش ایرانی هنر ایرانی
ایرانیان از گذشته دور در زمینه بافت فرش دستبافت و به کارگیری ذوق و هنر در این صنعت، دست داشته اند. فرش نیز یکی از صنایع دستی ایرانی می باشد که در جهان از نظر کیفیت، طرح و نقش معروف بوده است. فرش ایرانی یک هنر ارزشمند است که در دنیا بسیار شناخته شده و سالانه ارز زیادی را وارد کشور می کند.
وقتی صحبت از فرهنگ و هویت ایرانی باشد، فرش نماد بارزی از فرهنگ و هویت ما را نمایان می سازد. هنر بافت فرش متعلق به ایران است، به همین دلیل شناخت تاریخچه فرش ایرانی بسیار جالب می باشد. فرش ایرانی مهمترین برند هنری شناخته شده در جهان است که همه ایرانیان با آن آشنا هستند. ما روی فرش بزرگ شدیم و با نقش و نگار آن آشنا هستیم. اما چیز زیادی از آن نمی دانیم، دانش و آگاهی ما درباره فرش ایرانی محدود است.
با اینکه تاریخ دقیق بافت فرش و منطقه شروع شده مشخص نیست. اما اغلب مورخان موافقند که ایرانیان اولین اقوام بافنده فرش هستند. طبق شواهد، از فرش برای حفاظت خانه روستایی از سرما و نم کاربرد داشته و بعد كم‌كم به عنوان یك اثر زینتی در خانه اشراف و اعیان راه باز نموده است.
یکی از مهمترین فرش های ایرانی قدیمی، فرش پازیریک است که به گفته باستان شناسان، جزو قدیمی ترین فرش جهان می باشد. قدمت این فرش به هزاران سال قبل بر می گردد. طبق نوشته های تاریخ‌نگاران یونانی، ایرانیان روی بستری نرم به نام قالیچه می نشینند. فرش پشمی ایران جزو کالاهای صادراتی به چین بوده است. فرش معروف بهارستان در کاخ تیسفون هم به علت شکوه و زیبایی خیره‌کننده‌ای که دارد، در همه جا شناخته شده است.
دوران صفویه، هنر در تمام زمینه ها احیا شد. حمایت شاهان صفوی از حرفه قالی بافی سبب شد تا این حرفه به عنوان یك هنر زیبا ارتقا یابد. شاه عباس با تاسیس كارگاه بافت فرش دستباف در كنار قصرهای سلطنتی خود، مستقیما بر کار بافندگان و کیفیت بافت و ظرافت آن نظارت داشت. شاه عباس با فراخوانی بهترین طراحان و بافندگان و تجمع آنها در كارگاه سلطنتی خود، فرش های بی نظیری را به وجود آورد. با انقراض صفویان، هنر فرشبافی نیز افول کرد.
نادرشاه نتوانست این هنر را حفظ کند، اما در دوره زندیه اعتبار این هنر بیشتر شد. در دوره قاجاریه، صادرات فرش پر رونق شد. کارگاه های قالیبافی در تبریز، كرمان، مشهد، كاشان و دیگر شهرهای ایران دایر شد و فرش ها از استانبول به اروپا ارسال می شد.
