با 20 اصطلاح رایج و تخصصی فرش آشنا شوید
فرش دارای اصطلاحات تخصصی و متنوعی است. آشنایی با این اصطلاحات برای تولیدکنندگان، فروشندگان، خریداران و علاقه‌مندان به این هنر، ضروری است. در این مقاله، تلاش شده است تا برخی از مهم‌ترین و رایج‌ترین اصطلاحات مرتبط با فرش، به طور جامع و ساده بیان شود.
۱-یک تخته فرش یعنی چی؟
یک تخته فرش به یک قطعه فرش کامل در متراژی مانند ۱۲، ۹ و ۶ گفته می‌شود که در یک مرحله بافته شده است.
۲-شانه و تراکم
شانه و تراکم، دو اصطلاح مرتبط به هم هستند که برای توصیف کیفیت و ریزبافت بودن فرش به کار می‌روند. شانه به تعداد گره‌های موجود در عرض از فرش و تراکم به تعداد گره‌های موجود در یک متر از طول فرش اشاره دارد. هرچه شانه و تراکم بیشتر باشد، فرش ظریف‌تر و با کیفیت‌تر خواهد بود.
۳-طرح
طرح فرش در واقع الگو و نقوش به کار رفته در فرش است که می‌تواند مدرن، افشان، لچک ترنج یا ترکیبی از این‌ها باشند.
۴-ترنج
ترنج طرح اصلی و مرکزی فرش است که معمولاً بزرگ‌ترین و پرجزئیات‌ترین بخش آن محسوب می‌شود. ترنج‌ها در انواع و اشکال مختلفی وجود دارند و می‌توانند هندسی، اسلیمی، گل‌وبوته‌ای و یا ترکیبی از این عناصر باشند.
۵-حاشیه
حاشیه فرش نوارهایی هستند که دور تا دور آن بافته می‌شوند و در فرش افشان هماهنگ با طرح زمینه و در فرش ترنج دار مطابق با طرح ترنج یا زمینه فرش طراحی می‌شود. حاشیه‌ها نقش مهمی در زیبایی فرش دارند.
۶-تار و پود
تار و پود دو عنصر اصلی تشکیل‌دهنده فرش هستند. تارها نخ‌های عمودی و پودها نخ‌های افقی هستند که بافته شدن آن‌ها به دور هم، بافت فرش را ایجاد میکند. تراکم تار و پود، یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت و قیمت فرش است. تراکم بیشتر به معنای تعداد تار و پود بیشتر در هر سانتیمتر مربع است و نشان‌دهنده ظرافت و ریزبافت بودن فرش است.
۷-نخ خواب
نخ خواب در واقع که رویه فرش را می‌پوشانند و ظاهر و رنگ فرش را مشخص می‌کنند. این نخ‌ها با توجه به جنس فرش، از اکریلیک، ورجین، بی سی اف، پشم، ابریشم یا پنبه بافته می‌شوند.
۸-تاب نخ
به میزان پیچ و تاب نخ اشاره دارد. تاب نخ زیاد باعث می‌شود نخ محکم‌تر شود و در برابر سایش مقاوم‌تر باشد.
۹-لوار
لوار فرش، بخش ساده بافته شده در اطراف فرش است که بین حاشیه و شیرازه قرار دارد. لوار معمولاً یک رنگ است و طرحی ندارد.
۱۰-گره
گره فرش در واقع همان نخ‌هایی هستند که به دور تارهای فرش پیچیده می‌شوند و پرزهای فرش را تشکیل می‌دهند. به عبارت ساده‌تر، گره فرش، نخ پرز را به تار فرش متصل میکند و باعث می‌شود که این نخ‌ها محکم در جای خود قرار بگیرند. تعداد، اندازه و نوع گره‌ها در هر فرش، تعیین‌کننده‌ی کیفیت، ظرافت و ارزش آن فرش است. هرچه تعداد گره‌ها بیشتر باشد، فرش ریز بافت‌تر و زیباتر خواهد بود. دو نوع گره اصلی در فرش‌های ایرانی، گره فارسی (سنتی) و گره ترکی است.
۱۵-رج