چرا فرش سایه میندازه؟ بررسی علت و روفع سایه انداختن فرش
ایجاد سایه روشن و یا دو رنگ شدن در فرش ماشینی که تازه خریداری شده اند چیست؟ چگونه میتوان مانع از ایجاد سایه روشن در آنها شد؟ چگونه میتوان آنها را برطرف کرد؟
خریداران زیادی نسبت به این موضوع شاکی میباشند. بر اثر نتیجهی تصادفی جهتگیری پرزهای فرش، عمل سایه انداختن فرشها رخ میدهد. لازم به ذکر است که این سایهها در فرشهای تزیینی و دیواری نیز به چشم میخورد. در این مقاله قصد داریم عوامل فیزیکی موثر در این امر و روشهای جلوگیری یا برطرف کردن آن را بیان کنیم.
علت دورنگی و سایه انداختن فرش
۱- تغییر زاویه خواب فرش: اصلیترین علت سایه روشن شدن فرش، زاویه خواب پرزهای آن است؛ فرشها از الیافی بافته شدهاند که به طور معمول در یک جهت قرار دارند و بازتاب نور یکنواخت ایجاد میکنند. با استفاده مداوم، جارو کشیدن نادرست یا قرار گرفتن وسایل سنگین، این الیاف در جهات مختلف خم شده و زاویه آنها تغییر میکند. در نتیجه، قسمتهایی که پرزهایشان در جهت تابش نور قرار میگیرند روشنتر و قسمتهایی که در خلاف جهت هستند تیرهتر به نظر میرسند.
۲- شانه و تراکم: فرشهای با شانه و تراکم بالا، مانند فرش ۱۲۰۰ شانه گلبرجسته، نسبت به فرشهای با شانه و تراکم پایینتر، سایه روشن بیشتری ایجاد میکنند. میزان شانه و تراکم فرش از عوامل اصلی در ایجاد این پدیده است و تاثیر آن به مراتب بیشتر از جنس نخ و خواب فرش میباشد.
۳- رنگ زمینه: فرشهایی که دارای زمینه با رنگهای تیره مانند طوسی، آبی کاربنی، آبی روشن، نسکافهای و نقرهای هستند، بیشتر از بقیه فرشها سایه ایجاد میکنند. در نتیجه، هنگام خرید فرش کاشان، در نظر گرفتن این سه شاخصه – شانه، تراکم و رنگ زمینه – میتواند کمککننده باشد.
۴- فرشهای با پرز بلند و متراکم: در این نوع فرشها، به دلیل ارتفاع بیشتر پرز و تراکم بالای الیاف، احتمال تغییر زاویه و جهتگیری نخها بیشتر است و در نتیجه پدیده سایه انداختن بیشتر دیده میشود.
۵- فرشهایی با پرز تراش داده شده: سطح پرز این فرشها صاف و یکدست است، اما تغییر جزئی در زاویه دید، تفاوت قابل توجهی در میزان نور بازتاب شده ایجاد میکند که باعث تشدید سایه روشن میشود.

چگونه سایه روشن فرش را از بین ببریم
پدیده سایه انداختن در فرش امری اجتنابناپذیر و غیرقابل پیشگیری است و تاثیری بر فرسودگی یا دوام فرش ندارد. برای جلوگیری از ایجاد سایه روشن، پرز فرش را هر روز به یک جهت شانه بزنید تا سایه روشن ایجاد شده رفع شود. همچنین، جارو کشیدن و راه رفتن روی آن میتواند به رفع سایه کمک کند.

چه فرشهایی کمتر سایه میندازند؟
فرشهای اکریلیک نسبت به بقیه فرشهای ماشینی کمتر دچار سایه روشن میشوند. سایه انداختن فرشهایی که با نخهای فیلامنت و ابریشم مصنوعی بافته شدهاند بیشتر است. در نتیجه اگر سایه انداختن برایتان مسئله مهم است، بهتر است از فرش کاشان با جنس اکریلیک استفاده کنید.
کلام آخر
سایه روشن شدن فرشهای ماشینی امری رایج است و به تغییر زاویه الیاف مرتبط است. عواملی مانند تراکم و شانه بالا و رنگ زمینه نیز موثرند. این تغییر رنگ ظاهری تاثیری بر طول عمر فرش ندارد و با شانه زدن و جارو کشیدن منظم میتوان آن را کاهش داد. انتخاب فرشهای اکریلیک (به جز نوع لایت) نیز احتمال بروز این پدیده را کاهش میدهد.