چرا فرش سایه میندازه؟ بررسی علت و روفع سایه انداختن فرش

 ایجاد سایه روشن و یا دو رنگ شدن در فرش ماشینی که تازه خریداری شده اند چیست؟ چگونه می ‌توان مانع از ایجاد سایه روشن در آن ها شد؟ چگونه می توان آن ها را برطرف کرد؟ خریداران زیادی نسبت به این موضوع شاکی می باشند، بر اثر نتیجه ی تصادفی جهت گیری پرز های فرش عمل سایه انداختن فرش ها رخ می دهد. لازم به ذکر است که این سایه ها در فرش های تزیینی و دیواری نیز به چشم می خورد. در این مقاله قصد داریم عوامل فیزیکی موثر در این امر و روش های جلوگیری و یا برطرف کردن آن را بیان کنیم.

علت دورنگی و سایه انداختن فرش

۱-تغییر زاویه خواب فرش: اصلی‌ترین علت سایه روشن شدن فرش، زاویه خواب پرزهای آن است؛ فرش‌ها از الیافی بافته شده‌اند که به طور معمول در یک جهت قرار دارند و بازتاب نور یکنواختی ایجاد می‌کنند. اما با استفاده مداوم، جارو کشیدن نادرست یا قرار گرفتن وسایل سنگین، این الیاف در جهات مختلف خم شده و زاویه آن‌ها تغییر می‌کند. در نتیجه، قسمت‌هایی که پرزهایشان در جهت تابش نور قرار می‌گیرند روشن‌تر و قسمت‌هایی که در خلاف جهت هستند تیره‌تر به نظر می‌رسند. اگرچه عوامل دیگری مانند جنس و رنگ فرش نیز مؤثرند، اما تغییر در زاویه خواب پرزها عامل اساسی و تعیین‌کننده در ایجاد پدیده سایه روشن شدن فرش محسوب می‌شود.

۲-شانه و تراکم: فرش‌های با شانه و تراکم بالا، مانند فرش ۱۲۰۰ شانه گلبرجسته، نسبت به فرش‌های با شانه و تراکم پایین‌تر (مانند فرش های ۱۰۰۰ شانه یا ۷۰۰ شانه و حتی فرش  ارزان قیمت)، سایه روشن بیشتری ایجاد می‌کنند. میزان شانه و تراکم فرش از عوامل اصلی در ایجاد این پدیده است و تاثیر آن به مراتب بیشتر از جنس نخ و خواب فرش می‌باشد. به همین دلیل، فرش ۱۲۰۰ شانه گل برجسته با هر جنس نخی، سایه روشن بیشتری خواهد داشت.

۳-رنگ زمینه: فرش‌هایی که دارای زمینه با رنگ‌های تیره و خاصی مانند بارنگ زمینه طوسی، آبی کاربنی، آبی روشن، نسکافه ای و نقره ای از هر جنس و هر نوع نخی که تولید شده باشند، بیشتر از بقیه فرش ها سایه ایجاد می کنند. در نتیجه، هنگام خرید فرش کاشان، در نظر گرفتن این سه شاخصه – شانه، تراکم و رنگ زمینه – می‌تواند به شما در یافتن فرشی با سایه روشن دلخواه کمک کند.

۴-فرش‌های با پرز بلند و متراکم: در این نوع فرش‌ها، به دلیل ارتفاع بیشتر پرز و تراکم بالای الیاف، احتمال تغییر زاویه و جهت‌گیری نخ‌ها بیشتر است و در نتیجه، پدیده سایه انداختن بیشتر دیده می‌شود.

۵-فرش‌هایی با پرز تراش داده شده: در فرش‌هایی که سطح پرز آن‌ها به صورت صاف و یکدست تراشیده شده است، تمامی نخ‌ها در یک ارتفاع مشخص قرار می‌گیرند و سطح مقطع آن‌ها به صورت یکپارچه در معرض دید قرار می‌گیرد. این امر می‌تواند باعث تشدید پدیده سایه روشن شود، زیرا هرگونه تغییر جزئی در زاویه دید، تفاوت قابل توجهی در میزان نور بازتاب شده ایجاد می‌کند.

چگونه سایه روشن فرش را از بین ببریم

پدیده سایه انداختن در فرش امری اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل پیشگیری است. لازم به ذکر است که این سایه روشن شدن، هیچ تأثیری بر فرسودگی یا دوام فرش ندارد و به عنوان ایراد یا نقص در تولید یا ابعاد فرش محسوب نمی‌شود. برای جلوگیری از ایجاد سایه روشن در فرش می توانیم، پرز فرش ها هر روز به یک جهت شانه بزنیم تا سایه روشن ایجاد شده رفع شود. همچنین، یکی دیگر از روش‌های از بین بردن سایه روشن فرش، جارو کشیدن یا راه رفتن روی آن است.

چه فرش‌هایی کمتر سایه می‌ندازند؟

برای تقسیم بندی فرش ها از جهت سایه انداختن، باید بگوییم فرش های اکریلیک که از نخ اکریلیک بافته می ‌شوند، دو نوع می باشند. که یک نوع از آن ها به فرش لایت معروف می باشد. فرش لایت یکی از فرش هایی می باشد که بافت آن به تازگی در کاشان انجام می شود و دچار سایه روشن و دو رنگی میشوند اما فرش های اکریلیک نسبت به بقیه فرش های ماشینی کمتر دچار سایه روشن می شوند.

لازم به ذکر است که سایه انداختن فرش هایی که با نخ های فیلامنت و ابریشم مصنوعی (مخصوص فرش ابریشم ماشینی ) بافته شده اند بیشتر می باشد. در نتیجه اگر سایه انداختن فرش برای تان مسئله مهمی می ‌باشد، بهتر است از فرش کاشان اکریلیک استفاده کنید.

کلام آخر

پدیده سایه روشن شدن فرش های ماشینی، امری رایج و بخاطر تغییر زاویه الیاف فرش است. عواملی مانند تراکم و شانه بالا و رنگ زمینه هم می‌تواند تاثیرگذار باشد. اگرچه این تغییر رنگ ظاهری ممکن است ناخوشایند باشد، اما معمولاً به عنوان عیب محسوب نشده و تاثیری بر طول عمر فرش ندارد. برای کاهش یا رفع موقت این سایه ها، می توان به طور منظم پرزها را در یک جهت شانه زد و به درستی جارو کشید. همچنین، انتخاب فرش های اکریلیک (به جز نوع لایت) می تواند احتمال بروز این پدیده را کاهش دهد. در نهایت، درک علت این موضوع به خریداران کمک می کند تا با دیدگاهی واقع بینانه تر به آن بنگرند و بدانند که این تغییر رنگ ظاهری یک اتفاق طبیعی در بسیاری از فرش های ماشینی است و جای نگرانی از کیفیت آن نیست.