انواع فرش ماشینی بر حسب اسم، طرح، رنگ، کیفیت، شانه و تراکم

مروزه انواع مختلفی از فرش‌های ماشینی با طرح‌ها، رنگ‌ها و کیفیت‌های متنوع تولید می‌شود. برای انتخاب فرشی مناسب، شناخت مشخصاتی مانند نام، طرح، رنگ، کیفیت، شانه و تراکم اهمیت ویژه‌ای دارد. این مقاله به بررسی این ویژگی‌ها پرداخته است.

انواع فرش ماشینی از نظر شانه

در حال حاضر انواع فرش ماشینی در شانه و تراکم مختلف تولید می شود:

فرش ۵۰۰ شانه

فرش ۵۰۰ شانه در سال‌های اولیه تولید فرش ماشینی، جزو محصولات لوکس بازار به‌شمار می‌رفت. این فرش‌ها با استفاده از دستگاه‌های بافت مانند واندویل، شونهر، تکسیما و تکنولوژی‌هایی مثل ASR و CRX تولید می‌شوند. تراکم بافت فرش‌های ۵۰۰ شانه معمولاً از ۱۰۰۰ شروع شده و تا ۲۲۵۰ نیز قابل بافت است. در گذشته، فرش‌های ۵۰۰ شانه معمولاً در ۵ رنگ تولید می‌شدند، اما با دستگاه‌های پیشرفته‌تر مانند CRX، امکان بافت تا ۸ رنگ واقعی نیز فراهم شده است.

فرش ۷۰۰ شانه

با ورود فرش ۷۰۰ شانه به بازار در اواسط دهه ۸۰، تنوع طرح‌های فرش ماشینی افزایش یافت. در ابتدا، فرش‌های ۷۰۰ شانه با تراکم ۱۵۰۰ و استفاده از ۸ رنگ توسط دستگاه CRX شرکت واندویل بافته می‌شدند. اما با معرفی دستگاه HCP، امکان بافت فرش‌های ۷۰۰ شانه با تراکم ۲۵۵۰ و تنوع رنگ تا ۱۰ رنگ فراهم شد. امروزه فرش‌های ۷۰۰ شانه به دلیل تراکم بافت بالا، خاب مناسب، قیمت مقرون‌به‌صرفه و تنوع طرح، جزو پرطرفدارترین فرش‌های ماشینی در بازار هستند.

فرش ۱۰۰۰ شانه

فرش ۱۰۰۰ شانه یکی از انواع فرش ماشینی است که برای اولین بار در سال ۹۲ با استفاده از دستگاه واندویل HCI در کاشان بافته شد. این فرش‌ها در دو نوع رنگ‌بندی ۸ رنگ و ۱۰ رنگ و با تراکم ۳۰۰۰ تولید می‌شوند و به صورت ساده و گل برجسته در بازار موجود هستند. از ویژگی‌های فرش ۱۰۰۰ شانه می‌توان به خاب بیشتر نسبت به فرش ۱۲۰۰ شانه و تراکم بالاتر نسبت به فرش ۷۰۰ شانه اشاره کرد، که این دو عامل باعث شده‌اند این فرش در بین کسانی که به راحتی نشست و برخاست روی فرش و زیبایی و ریزبافت بودن آن اهمیت می‌دهند، محبوب‌تر باشد.

فرش ۱۲۰۰ شانه

فرش ۱۲۰۰ شانه با تراکم ۳۶۰۰ توسط دستگاه واندویل HCI X2 تولید می‌شود. ارتفاع خاب این فرش کمتر از فرش ۱۰۰۰ شانه بوده و حدود ۸ میلی‌متر ضخامت دارد. فرش‌های ۱۲۰۰ شانه در دو نوع ۸ رنگ و ۱۴ رنگ و به صورت گل برجسته و ساده در بازار موجود هستند. این فرش‌ها از ظریف‌ترین و ریزبافت‌ترین فرش‌های ماشینی به شمار می‌روند و بیشتر برای اتاق پذیرایی استفاده می‌شوند.

فرش ۱۵۰۰ شانه

فرش ۱۵۰۰ شانه یکی از تولیدات جدید صنعت فرش ماشینی است که با دستگاه‌های مدرن HCI X2 بافته می‌شود و تراکم بافت آن ۴۵۰۰ است. این فرش‌ها بسیار نازک بوده و خاب آن‌ها حدود ۶ میلی‌متر است. در حال حاضر، فرش‌های ۱۵۰۰ شانه به صورت گل برجسته تولید و به بازار عرضه می‌شوند. این فرش‌ها به عنوان کالایی لوکس شناخته می‌شوند و قیمت بالایی دارند، بنابراین بیشتر در خانه‌های بزرگ و فضاهای کم‌رفت‌وآمد استفاده می‌شوند.

فرش ۱۷۰۰ شانه

این فرش نسبت به سایر شانه و تراکم‌ها طرح ظریف‌تری دارد و نقوش طرح‌های آن با دقت و وضوح بیشتری بافت شده و شباهت بیشتری به فرش دستباف واقعی دارد. نخ این فرش هم بهترین نخ جهان یعنی اکریلیک هیت ست شده است که حداقل تا ۲۰ سال با حفظ کیفیت اولیه کار می‌کند.

انواع فرش ماشینی از نظر جنس نخ خاب

در بین انواع فرش ماشینی، بهترین نوع آن‌هایی هستند که در بافت‌شان از نخ اکریلیک استفاده می‌شود. در دهه ۴۰ و ۵۰ با ورود اولین دستگاه‌های بافت فرش ماشینی به ایران، فرش‌ها عمدتاً با نخ بی‌سی‌اف تولید می‌شدند. اما با پیشرفت تکنولوژی و ورود ماشین‌آلات جدید، این نخ‌ها جای خود را به نخ‌های اکریلیک دادند و امروزه انواع فرش با شانه و تراکم مختلف و با نخ اکریلیک تولید و عرضه می‌شوند.

۱- فرش اکریلیک

نخ اکریلیک که در تولید فرش استفاده می‌شود، با گذشت زمان کیفیت بهتری پیدا کرده است. مشکلاتی مثل پرزدهی و ایجاد حساسیت یا مشکلات تنفسی که قبلاً در نخ‌های اکریلیک وجود داشت، با پیشرفت تکنولوژی و انجام فرآیند هیت ست کردن نخ‌ها برطرف شده است. تولیدکنندگان فرش در ایران از نخ اکریلیک برای بافت انواع فرش‌های کلاسیک، مدرن و فانتزی استفاده می‌کنند. این نخ‌ها بسیار بادوام هستند، در برابر روغن و مواد شیمیایی مقاوم‌اند و دیرتر کثیف می‌شوند. همچنین فرش‌هایی که با نخ اکریلیک تولید می‌شوند، پس از شستشو آب نمی‌روند و رنگ پس نمی‌دهند، بنابراین عمر و ماندگاری بالایی دارند. نخ اکریلیک نرم و سبک است، که در لمس فرش به خوبی حس می‌شود، و ظاهر زیبایی به فرش می‌بخشد، ضمن اینکه در برابر ساییدگی نیز مقاوم است.

مزایای فرش اکریلیک

• کیفیت بافت بالا در مقایسه با دیگر الیاف
• قابلیت شستشو راحت
• عدم پرزدهی
• زیر دست نرم‌تر در قیاس با دیگر نخ‌ها
• طول عمر بیشتر به نسبت سایر الیاف

معایب فرش اکریلیک

• قیمت بالای فرش‌های اکریلیک نسبت به الیاف دیگر

۲– فرش ماشینی پلی استر

فرش ماشینی پلی‌استر یکی از انواع فرش‌هایی است که توسط کارخانه‌های ایرانی تولید و به بازار عرضه می‌شود. در ایران، این نوع فرش به‌دلیل ظاهر براق و درخشان، با نام فرش ابریشم‌گونه شناخته می‌شود. الیاف پلی‌استر نوعی الیاف مصنوعی هستند که به‌عنوان جایگزین الیاف طبیعی مانند پنبه مورد استفاده قرار می‌گیرند و ویژگی‌هایی مانند استحکام بالا، برگشت‌پذیری، ثبات ابعادی و مقاومت در برابر نور خورشید دارند.

در حالی که نخ اکریلیک بیشتر برای بافت فرش‌های کلاسیک به کار می‌رود، نخ پلی‌استر به‌دلیل براقیت ظاهری، در بافت فرش‌های فانتزی و مدرن کاربرد بیشتری دارد. فرش‌های پلی‌استر به‌دلیل قیمت مناسب، بیشتر در فضاهای کم‌رفت‌وآمد مانند اتاق خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ویژگی، در کنار ظاهر خاص و درخشان آن‌ها، باعث شده تا تولیدکنندگان فرش ماشینی از الیاف پلی‌استر برای تولید فرش‌های فانتزی بیشتر استفاده کنند.

مزایای فرش پلی استر

• دارای زرق و برق، رنگ های زنده و شاداب تر در مقایسه با سایر الیاف
• قیمت مناسب
• کیفیت خوب
• دارای نرمی و لطافت
• عدم جذب رطوبت
• عدم پرزدهی
• مقاومت در مقابل آبرفتگی
• قابلیت شستشو راحت

معایب فرش پلی استر

• عدم مقاومت در مقابل حرارت
• طول عمر کمتر در قیاس با نخ اکریلیک
• ضخامت کمتر فرش به نسبت فرش اکریلیک
• مقاوت کم در برابر حرارت
• بعد از شستشوی زیاد، امکان از دست رفتن حالت اولیه فرش وجود دارد

۳- فرش ماشینی بی سی اف

پس از پلی‌استر، نخ بی‌سی‌اف (BCF) یکی از پرکاربردترین الیاف در بافت فرش‌های فانتزی به شمار می‌رود. فرش‌های بافته‌شده با نخ بی‌سی‌اف به دلیل قیمت پایین مواد اولیه، جزو ارزان‌ترین انواع فرش ماشینی در ایران هستند و پس از گلیم‌فرش، در رده پایین‌ترین قیمت‌ها قرار دارند. این نوع فرش‌ها معمولاً با شانه و تراکم پایین تولید می‌شوند و بالاترین شانه آن‌ها ۵۰۰ شانه است.

از نخ بی‌سی‌اف بیشتر در تولید فرش‌های فریز، گبه و فرش‌های اتاق کودک استفاده می‌شود. هرچند این نخ نسبت به سایر الیاف طول عمر کمتری دارد (حدود ۲ تا ۴ سال)، اما به دلیل ضخامت بالا و حالت پف‌دار، برای بافت فرش‌های سه‌بعدی مناسب است. همچنین نخ بی‌سی‌اف ویژگی‌هایی مثل سبکی و هزینه تولید پایین دارد، که آن را به گزینه‌ای اقتصادی برای مصارف کوتاه‌مدت تبدیل کرده است.

مزایای فرش بی سی اف

• قیمت ارزان
• پرزدهی بسیار کم
• ضخامت مناسب

معایب فرش بی سی اف

• طول عمر کمتر در قیاس با سایر نخ‌ها
• شستشوی سخت
• دارای شانه و تراکم پایین
• مقاوت کم در برابر شستشو

فرش از لحاظ طرح و سبک

فرش از لحاظ طرح و سبک به تنوع زیادی دارد که ادامه با انواع آن آشنا می‌شویم. شناخت انواع طرح‌های آن به شما کمک می‌کند تا بهترین فرش را برای منزلتان تهیه کنید.

۱. طرح‌های کلاسیک یا سنتی ایرانی

این طرح‌ها ریشه در تاریخ و فرهنگ ایران دارند و معروف‌ترین و محبوب‌ترین سبک‌ها به حساب می‌آیند. در صفحه فرش ایرانی می‌توانید تمام طرح‌های آن را ببینید.

• گل و بته: یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین طرح‌هاست. نقش‌هایی شامل گل‌های کوچک و بزرگ با فرم‌های پیچیده و بته‌جقه (شکل شبیه به برگ یا دم اسب). این طرح بیشتر در فرش‌های کاشان، اصفهان و تبریز دیده می‌شود.
• محرابی: شبیه شکل محراب مسجد است، یعنی یک قاب طاقی که مرکز فرش را شکل می‌دهد. اطراف آن معمولاً گل و نقش‌های هندسی یا گیاهی دارد.
• لچک و ترنج: این طرح دو بخش اصلی دارد؛ ترنج در وسط فرش و لچک در چهار گوشه فرش که با نقوش متقارن تزئین شده‌اند. یکی از پرکاربردترین طرح‌هاست.
• خشتی: فرش به بخش‌های کوچک‌تر مربع یا مستطیل تقسیم می‌شود و در هر بخش نقشی به صورت جداگانه و معمولاً گل یا بوته دیده می‌شود.
• شاه‌عباسی: برگرفته از نقش گل شاه‌عباسی که شبیه شکل بته است اما با برگ‌های بزرگ‌تر و پررنگ‌تر، معمولاً در فرش‌های اصفهان کاربرد دارد.
• افشان: طرح این فرش شامل گل‌های اصیل مانند اسلیمی، ختایی و لاله های شاه عباسی است که به صورت پراکنده و آزاد در سطح فرش پخش شده است و برخلاف طرح ترنج تقارنی در طرح آن دیده نمی‌شود. 

۲. طرح‌های مدرن

• طرح‌های مینیمال و ساده‌تر که بیشتر با خطوط هندسی، اشکال انتزاعی و رنگ‌های متنوع دیده می‌شوند. با کلیک روی فرش مدرن می‌توانید همه طرح‌های آن را ببینید.
• مناسب فضاهای مدرن و دکوراسیون‌های امروزی.
• اغلب از نقش‌های سنتی الهام می‌گیرند اما با فرم و رنگ جدید.

۳. طرح‌های عشایری و قبیله‌ای

این طرح‌ها معمولاً ساده‌تر و هندسی‌تر هستند و از زندگی روزمره و طبیعت الهام می‌گیرند و بیشتر در فرش قرمز و فرش سنتی از این طرح‌ها استفاده شده است و برای مشاهده طرح‌های آن کافی است روی اسم آن‌ها کلیک کنید.

• بختیاری: ترکیبی از نقش‌های هندسی و گل‌دار با رنگ‌های گرم مثل قرمز و قهوه‌ای.
• کردستان: طرح‌های پر از رنگ و نقش‌های هندسی مثل لوزی و مثلث.
• گلیم: نوعی فرش بدون پرز که نقش‌های هندسی و ساده دارد و اغلب به عنوان قالیچه استفاده می‌شود.

۴-وینتیج، پتینه یا کهنه نما

فرش‌های وینتیج، پتینه و کهنه‌نما سبکی خاص و جذاب دارند که با تقلید از ظاهر فرش‌های قدیمی و استفاده‌شده، حس نوستالژیک و اصالت را به خانه اضافه می‌کنند؛ رنگ‌های این فرش‌ها معمولاً مات، کم‌رنگ و ملایم هستند و ساییدگی‌ها و لکه‌های مصنوعی آنها باعث می‌شود ظاهر فرسوده و طبیعی به نظر برسند. این سبک‌ها به‌خصوص در دکوراسیون‌های مدرن، روستیک، صنعتی و بوهمین بسیار محبوب‌اند. برای دیدن طرح‌های جدید آن روی فرش وینتیج کلیک کنید.

کلام آخر

فرش ماشینی با تنوع بسیار گسترده‌ای در کارخانه فرش کاشان تولید می‌شود و هر نوع فرشی با هر ابعادی که مد نظر داشته باشید، در کوتاه‌ترین زمان ممکن بافته و با ۵ سال گارانتی به شما تحویل داده می‌شود. علاوه بر این، مشاوره رایگان نیز در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد تا بهترین انتخاب را داشته باشند. با آگاهی از مشخصات فرش از جمله نام، طرح، رنگ، کیفیت، شانه و تراکم، می‌توان فرشی متناسب با نیاز و سلیقه خود تهیه کرد که علاوه بر زیبایی، دوام و کیفیت بالایی نیز داشته باشد.